“خواستها، خواه شدید باشد خواه نه، هرگز نباید طوری بیان شود که نفرت آور گردد. موسیقی نیز در سهمناکترین حالت خود، نباید گوش را آزاردهد، بلکه آنجا هم باید گوش را بنوازد، وپیوسته موسیقی بماند.” (موتسارت، ۱۷۸۱)
آداژیوی کنسرتوی پنجم ویلن موزار”KV.219″، موسیقی گوش نوازی است که پیوستگی دائمی سولیست و ارکسترآن، یادآورنده زمستانی است که مصنف، این اثر را درآستانه بیست سالگی به همراهی ارکستر اجرا نمود.
موسیقی آرامش بخش وبسیار غنی این موومان که همواره با تریل های بسیار نغز ونت های زینت بسیار دلنشینی آراسته می گردد، از آن اثری بسیار زیبا پدیدآورده که حس” پیوسته موسیقی ماندن” آهنگ باعث حفظ انسجام در کل موومان می گردد.
از لحاظ ارکستراسیون، بهره گیری او از ارکسترزهی به همراهی گروه بادی ابوا وهورن، بوجود آورنده ارکستری موزون و متعادل گشته که فرم دلنشین اثررا تا انتهای آن حفظ می کند.
استفاده از فاصله هفتم درسیم می ویلن، یکی از نکاتی است که برای سولیست امکان نواختن گلیساندوهایی (glissando) بسیارزیبا را بوجود می آورد و تمپوی آداژیوی موومان امکان درخشش و نمود بیشتری به این گلیساندوها می بخشد، که تا آن زمان کمتر از این امکان ویلن استفاده می گشته است.
جالب اینجاست که این موومان به دلیل دارا بودن پیچیدگی های شنیداری و مفهومی در زمان خود مورد استقبال قرار نگرفت. به همین جهت موزار موومان ساده تری را به عنوان جایگزین برای آن تصنیف کرد که امروزه موومان جایگزین به صورت جدا از این کنسرتو اجرا می گردد.
در طی سالیان گذشته، کادانسهای بسیاری توسط ویولنیست ها برای این کنسرتو ساخته شده است که از بهترین آنها می توان به کادانس نوشته شده توسط “یواخیم” اشاره کرد.
اجراهای بسیاری نیز امروزه از این قطعه موجود می باشد که از بهترین آنها می توان از اجراهای “یاشا هایفتز” از این کنسرتو نام برد. هایفتز این کنسرتو را در مقاطع مختلف عمر خود چندین بار اجرا و ضبط نموده است که با وجود تفاوتهای موجود شان، کلیتی از سبک و تفکر وی را همواره در خود دارند.
این قطعه، فنی ترین و در عین حال مشکل ترین کنسرتوی ویلن موزار است و از جمله آثاری است که در رپرتوار ویولنیست ها به چشم می خورد.
کنسرتوی شماره ۵ به سال ۱۷۷۵ وبه فاصله نه ماه بعد از تصمیم موزار برای تصنیف کنسرتوویلن هایش ساخته شده است، که نشانگر حد والای نبوغ آهنگسازی در ابتدای جوانی است.
این مطلب نخستین بار در مجلۀ موسیقی گفتگوی هارمونیک منتشر گردیده است
